Saturday, December 13, 2014

પ્રતિરૂપોની ખોજ

તું ખીચડી ઓરવા માટે
 દાળચોખા વિણે છે
કે દળણું કરવા 
ઘઉં વિણે છે એટલી ચીવટથી
હું લખવા બેઠો છું કવિતા
પ્રિય, તારા વિશે.

વિચારું છું
તારા ચહેરાને શી ઉપમા આપું?
બહુ વપરાઈ ચૂક્યો છે ચાંદ
આઠમનો ને પૂનમનો ય,
ફૂલ પણ તાજું રહ્યું નથી એકેય.
વળી મારે શોધવા છે એવાં શબ્દ
જેને તું ને હું
ઓળખતાં હોઈએ,
જીવતાં હોઈએ
ને એટલે જ
હું કહીશ કે
મરચું વાટવાના દસ્તા સમો
લંબગોળ ભલે હો તારો ચહેરો
કે પછી કોઈ અણઘડ કારીગરે
તાન્કાનાથી ઠોકી ઠોકીને
બનાવેલા ખલ જેવો
શીળીનાં ચાઠાંવાળો
ભલે હોય તારો ચહેરો
હું એણે ચાહું છું,
ચસોચસ ધાવું છું.
તું ચા બનાવતી વખતે
બુરાને બદલે મીઠું ન નંખાઈ જાય
એની જેટલી દરકાર રાખે  છે
એની જેટલી દરકાર હું રાખીશ પ્રિય
તારાં વિશેની આ કવિતા
લખતી વેળા.
ને એટલે જ હું તારા દાંતને
દાડમની કળીની ઉપમા નહીં આપી શકું
હું તો કહીશ કે
મકાઈના ડૂંડામાં રહેલા
અસમાન રીતે ગોઠવાયેલા
નાનામોટા દાણા જેવા છે તારા દાંત.
તારી આંખોને
હું મૃગલીનાં નયન
કે મસ્તીના જામ નહીં જ કહી શકું
હું તો કહીશ કે
નાનપણમાં
ચોટબિલીસ રમતાં
ભીંત સાથે અફળાઈને
તૂટી જતી પાણીદાર ડેબીનાં
ફાડિયાં જેવી છે તારી આંખો.

મારાં પાંચ પાંચ બચ્ચાંને
જન્મ આપીને
વસૂકી ગયેલી તારી કાયાને
હું વરસી ચૂકેલી વાદળી
કે કરમાઈ ગયેલું ફૂલ
કે ચુસાયેલી ગોટલી તો નહીં જ કહી શકું.
હું કહીશ તો એમ જ
કે પટેલિયાંનાં છોકરાઓએ
ઝૂડી પડેલી બોરડી જેવી તારી કાયા
હજીયે આપે છે મને મીઠાશ,
રંગરોગાન થોડાં ઉખડેલી
જૂની ઢીંગલી પણ
નાના બાળકને
આપી શકે એટલો આનંદ.

તારા રંગને
હું કૃષ્ણ જેવો કાળો
કે નીલા આકાશ જેવો તો
હરગિજ નહીં કહી શકું.
હું તો કહીશ કે
માએ સગડું ઠલવતાં
સાવ હેઠેથી નીકળતી
રાખ્યા જેવો છે તારો રંગ
કે પછી માએ ખરીદેલા
સ્વાદમાં તો બરોબર
પણ દેખાવમાં સહેજ શ્યામ
શીરા જેવો છે તારો રંગ.

તારા સ્વભાવને
હું ગુલાબ જેવો ગુલાબી
કે બરફી જેવો મીઠો તો નહીં જ કહી શકું
હું તો કહીશ કે
તારો સ્વભાવ છે
દારૂ પીતી વેળા ખવાતી
તાજી શેકેલી કોંકણી જેવો
કે પછી
ટાઢી છાશ રેડી
ટેસથી ખવાતી ઘેંશ જેવો.
તારાં પ્રેમને હું
ગંગાકી મૌજ કે જમનાની ધારા તો
નહીં જ કહી શકું.
હું તો કહીશ
કે શિયાળાની સવારે
ગરમગરમ હવાની સાથે
એટલા જ ખળભળાટથી ધસી આવતા
મ્યુનિસિપાલિટીના  નળના
કરકરા પાણી જેવો
હૂંફાળો ને તાજગીદાતા છે તારો પ્રેમ
કે પછી મધરાતની મીઠાશને
હળવે હળવે
કેરીની જેમ ઘોળતા હાથ જેવો
મૃદુ ને માવજતભર્યો છે તારો પ્રેમ.
હા પ્રિય,હું લખું છું
તારા વિશે કવિતા
ને એટલી રાખીશ હું ધીરજ
જેટલી ધીરજ તું
રહુ મચ્છીનાં ભીંગડાને
દૂર કરતી વેળા રાખે છે
કે પછી
ટાઢી સવારે
ભૂસાના સગડા પર 
બાજરીના રોટલા ચેડવતાં રાખે છે.

જો કે આમ છે છતાંય
લંબાયેલા સમાગમથી
ક્યારેક જેમ અકળાઈ જાય છે તું
એમ હું ય
અકળાઈ ગયો છું આ કવિતા લખતાં
ને પછી
પાણી સહેજ વધારે પડી ગયું હોય
ને રસો સ્હેજ વધારે રહી ગયો હોય તોય
તું ઉતારી લે છે ક્યારેક ઉતાવળથી
ચૂલા પર ચડતું શાક.
બસ એટલીજ ઉતાવળથી
હું મૂકી  દઉં છું
ભાવક સામે
પ્રિય ,
તારા વિશે લખાયેલી કવિતા.

No comments:

Post a Comment